Geçen en en yakınlarımdan Gizem 'Ya sen ne kadar kolay aldın çalışma iznini, ben Almanya'ya gitmekten bu yüzden vazgeçtim orda çok zor çünkü.' diyince anladım ki ben bu işi anlatamamışım. Eylül ayından beri gözyaşı ve mücadeleyle geçen bir çalışma izni dönemi yaşıyorum, ama en yakınlarım bile hissetmeyince kolları sıvadım ve açılın size bir maymuna çince öğretmekten bile daha zor olan İtalya'da çalışma iznini anlatmaya geldim. Elimden geldiğince kolay anlatmaya çalışıcam ama baştan söylüyorum benim tecrübem çok ama çok karışık.
İtalya'da nasıl çalışma izni alırsınız?
- Üniversite okuyarak: Üniversiteden mezun olduğunuz sene, okuma izniniz otomatik olarak çalışma iznine dönüşür.
Ben neden yapamadım? Bocconi Üniversitesi mezunuyum, çalışma izni alamadım çünkü 2011'de mezun olduktan sonra 2018'e kadar Türkiye'de yaşadım, yani üstünden çok sene geçmişti.
- Master yaparak: Master yaptıktan sonra okuma izninizi, 1 senelik iş arama iznine çeviriyorlar. Tabii ki bu süreçlerin de detayları var.
Ben neden yapamadım? Çünkü benim masterım Miur yani buranın Eğitim Bakanlığı'ndan onaylı değil. İşte ben burda tongaya düştüm dostlarım. İtalya'ya mastera gelecek arkadaşlar okullarına sorsunlar, miur tarafından tanınıyor musunuz diye. Yoksa çalışma iznine çeviremezsiniz.
- Miur tarafından tanınmayan üniversitelerin öğrencilerine ayrılan kısıtlı kotadan faydalanarak: Peki bu kotadan nasıl faydalanabilirsiniz? Önce bir iş bulmanız lazım, ardından da bir avukat. Sonra bu kısıtlı kotadan faydalanmak istediğinize dair başvurunuzu yapıyorsunuz. Tabii o esnada oturma izninizin hala geçerli olması lazım. Başvurunuzu yaptıktan sonra kotada yer olup olmadığına dair haber bekliyorsunuz. Yer çıkarsa size bir randevu veriyorlar, evraklarınızla gidiyorsunuz, evrakları onaylarlarsa hepsini postalayıp çalışma izni randevunuzu alıyorsunuz. Bu randevuyu genelde 4-5 ay sonrasına veriyorlar. Ama o esnada İtalya'da yaşayıp çalışmaya başlayabilirsiniz. Randevu gününüz gelince polise gidiyorsunuz, kontrolleriniz yapılıyor, polis size 1 ya da 2 ay sonrasına tekrar randevu veriyor ve gidip çalışma izninizi alıyorsunuz. Ben bu metoddan faydalandım ama ne zorluklarla, hepsini anlatıcam.
- Blue cardla: Hiç İtalya'da üniversite okumadıysanız ya da master yapmadıysanız sıfırdan bir çalışma izni almak için önce size bir şirketten üst düzey yönetici pozisyonunda teklif gelmesi gerekir. Çok yüksek bir maaş ve yönetim kurulda görevli olma kaydıyla. Yani ben İtalya'dan bir iş teklifi aldım, üst düzey değil, çalışma izni alabilir miyim derseniz cevabım koskocaman bir hayır, alamazsınız. Peki neden? Çünkü İtalya'da son yıllarda göçmen yasası değişti ve çok ağırlaştı, sebebi yükselen sağcılık ve İtalya'daki ekonomik kriz. İtalyan devleti diyor ki, normal bir işte benim vatandaşım çalışsın, sen göçmensen ve iş istiyorsan senin çok üst düzey olman lazım.
Gelelim diğer olasılıklara:
- İtalya'da iş kursam çalışma izni alabilir miyim?
Hayır alamazsın. İtalya'da iş kuranların çalışma izni alabilmesi için o şirketin 3 sene boyunca faal olması lazım. Yani İtalyan hükümeti diyor ki her 10.000 eurosu olana çalışma izni veremem. (şirket kurmak için gerekli ücret) Sen gel buraya, önce benim vatandaşımı çalıştır, ona istihdam sağla, sonra bakarız.
- Aile şirketimin temsilcilik ofisini veya şubesini açsam çalışma izni alabilir miyim?
Belki alabilirsiniz. Öncelikle bu şirkette en az 6 aylık sgklı olmanız lazım. Sonra bu ofisin veya şubenin genel müdürü olursanız yine çalışma izni alamazsınız. Şirketin genel müdürü ya bir İtalyan olmalı ya da çalışma izni olan bir göçmen. Bu genel müdür sizi işe almalı. Tüm bunları yapsanız bile çalışma iznini almanız garanti değil.
- Dil kursuna gidip, yaşama izni alabilir miyim?
Garanti değil. Öncelikle İtalyan Hükümeti uyandı ve dil kurslarının önce okuma izni almak sonra da bunu çalışma iznine çevirmek için kullanıldığını anladı ve bazı zorluklar koydu. Dil kursuna gelebilmek için bile C1 İtalyanca bilgisine sahip olmanız lazım. Buna rağmen eğer yaşınız büyükse İtalyan Hükümeti'nin sizin yaşama izni başvurunuzu kabul etmeme hakkı var.
- Evlenirsem yaşama izni alabilir miyim?
She said yes! Evet, hatta en kolay bu şekilde alabilirsiniz. Bana avukatlarımdan biri İtalyan erkek arkadaşın varsa direkt evlen hiç boşuna zahmetlere girme yoksa işin çok zor demişti. Bu danışmanlık için verdiğim 150 euroma yanarım.
- İtalya'da kaç senelik yaşama izninden sonra vatandaş olabilirim?
En iyi ihtimalle 10 sene sonra. Yani 10 senelik oturma izninden sonra vatandaşlık başvurunuzu yapabilirsiniz ama İtalyan Hükümeti'nin sizin başvurunuzu işleme almak için 4 sene bekletme hakkı var.
Peki ben neler yaşadım olabildiğince basit anlatmaya çalışıcam:
1) Masterım eğitim bakanlığı onaylı olmadığı için kotadan faydalanmaya karar verdim. Bu esnada iş bulmuştum ve okuma iznim hala geçerliydi. Kotalar 31 Aralık'a kadar çıkıyor ve benim oturma iznim de aralıkta bitiyordu. Yani 31 Aralık benim için son gündü.
2) 19 Aralıkta avukatım beni aradı, kota çıktı haydi iyi tatiller, dönünce çalışma izni başvurularını yapıyoruz dedi, hatta ben o sevinçle bir post bile yazdım. Postu şöyle bitirmişim: 'Uzun zaman sonra ilk defa rahat bir nefes aldım, ilk defa bu kadar huzurluyum, gerçi her an bir terslik olabilir diye korkmuyor değilim. Acaba bu yazıyı erken mi yazdım. Alışık değilim çalışma iznimin çıkmasına, ben genelde son dakika golleri yerim :) Neyse şu anda durum bu. Çok zorlayıcı da olsa havalı bir işim var ve kanunlara uygunum. 2020'ye daha huzurla girebilirim artık...'
3) 27 Aralıkta avukatım beni aramak yerine bir whatsapp ses kaydı yolladı, bir hata olduğunu ve kotanın aslında çıkmadığını söyledi. Dünyam başıma yıkıldı.
4) 31 Aralık, kotaların çıkma şansının son günü...Kota çıkmadı...
5) 2 Ocak, turist vize başvurusu yaptım.
6) 6 Ocak, İtalya'ya döndüm, hem yeni avukatlar aramak hem de en kötü eşyalarımı toplayıp Türkiye'ye geri dönmek için.
7) 7 Ocak itibariyle tüm ocak ayımı kaplayacak bir mücadele başladı. Türk Konsolosluğu ve ateşeliğe gittim, hepsi birbirinden gıcık birçok avukatla görüştüm, hepsinin görüşme saatine 150şer euro ödedim, taksicilerden sonra en çok avukatlardan nefret ettim. Yeni işime devam edemeyeceğimi ve tek yolumun hala sgklı olduğum babamın şirketinin şubesini açmak olduğunu anladım. Genel Müdür olması için Melis'in sevgilisi Riccardo'ya teklif götürdüm sağolsun kabul etti.
8) Ocak ayının sonlarına doğru en sonunda bilgili ve en ilgili olduğuna karar verdiğim avukatla çalışmaya karar verdim. Şube kurulumu işlemlerine başladık.
9) Ocak ayının sonunda bilmediğim bir numaradan arandım. Artık telefonlarına çıkmadığım ve engellediğim eski avukatım bana eşinin telefonundan ulaşmıştı. Bir mucize olduğunu ve normalde 31 Aralık'ta biten kota hakkımın tekrar işleme alındığını ve kotanın bana çıktığını söyledi. Yani o çok severek başladığım işime dönebilirdim. 17 şubata bana randevu vermişlerdi, o güne kadar evraklarımı toplamalıydım.
10) Hemen belgelerimi yolladım, kontratımda hata bulundu, hatanın ne olduğu söylenmedi, düzeltip göndermemi istediler. Düzeltip gönderdim, yeniden hata olduğunu söylediler ama hatanın ne olduğunu söylememekte ısrar ettiler. Bu tam 4 defa tekrarlandı. Sırf bu işlem 2 haftamı aldı, sinir ve ağlama krizlerim devam ediyordu ki 4. kontrat kabul edildi.
11) 17 Şubat'ta randevuma gittim. Söylenen tüm evrakları götürmüş olmama rağmen eksik evraklar bulundu. Zar zor aynı gün içersinde bu evrakları toplayabildim ve hepsini imzalatmayı başardım!!!
12) 18 Şubat günü evraklarımı posta aracılığıyla yolladım ve 9 Mayıs'a randevumu aldım.
Şimdi dostlarım 9 Mayıs'ta yine evraklarımla polise gidicem, onları da onaylattıktan sonra temmuz gibi sonunda çalışma iznimi alıcam. İşte benim dışardan kolay gözüken ama bana göre hayatımın en stresli anları olan çalışma izni mücadelemin özeti bu. Yeni gelişmeler oldukça yazıcam ama umarım olan tek yeni gelişme pasaportumun içinde inci gibi parıldayacak olan çalışma izni kartım olur.
